Bursa Tezveren Sultan (Dede)

Gezgin dostlar herkese merhabalar. Manevi büyükler serisinin devamı olarak sizler ile beraber Bursa’nın kadim büyüklerini gezmeye devam ediyoruz. Biliyorsunuz ki Bursa Osmanlı İmparatorluğunun uzunca bir süre başkenti olarak kalmış, zaman içerisinde de birçok büyük üstat yaşamış veya yolu buradan geçmiştir. Bu büyük insanlardan bir tanesi olan Tezveren Sultan’ı birlikte tanıyalım isterseniz.

TEZVEREN NE DEMEK?

Bursa’da çok ziyaret edilen mekanlardan bir tanesi de Tezveren Sultan türbesidir. Somuncu Baba fırınına doğru yukarıya çıkarken Haydarhane hamamı vardır o hamamda Molla Fenari’nin Somuncu Baba’nın yıkandığı bilgisi de mevcuttur. O hamama doğru gelmeden “Tezveren Çıkmazı” diye bir sokak vardır. O sokaktan içeriye girdiğinizde bu türbeye ulaşırsınız. Bu arada şunu belirmek isterim Tezveren, Tezveren Baba, Tezveren Dede ifadesi sadece Bursa’da yer almamaktadır. İstanbul’da bir türbe vardır, Eskişehir’de yine Odunpazarında bir türbe vardır. Türkiye’de pek çok şehirde Tezveren Baba, Tezveren Dede gibi isimler söz konusudur. Aslında bu isimleri kişilerin kendi isimleri ile söylemek daha doğru olacaktır. Burada yatan kişinin ismi de Şeyh Ataullah olduğu bilinmektedir. İfade etmek gerekirse isimden dolayı bakıldığında tez veren sadece Allah’a mahsus bir durumdur. Burada ki tez veren ifadesi ise lakaptır. Fakat buraya gelip dua edenlerin, isteklerinin ve dileklerine bir an önce kavuşmalarından dolayı tez veren ifadelerinin halk arasında yaygınlaştığı bilinmektedir.

TEZVEREN DEDE KİMDİR?

Evliyalar kenti olarak bilinen Bursa’nın hemen her semtinde ve mahallesinde bir türbeye rastlamak mümkündür. Söz konusu olan Tezveren Dede namıyla ünlenen şerefli isim ise Şeyh Ataullah olduğunu söylemiştik. Fatih Sultan Mehmet döneminde lokman hekim olarak bilinen Tezveren Dede Türbesi üzerine 1900 yıllarda bir ailenin ev yapmasıyla türbenin ev içinde kaldığı savunulmaktadır. Evde yaşayan aile, soyadı kanunuyla birlikte Tezveren soyadını alır ve türbenin bakımını da aile üstlenir. Aile fertlerinden biri olan Hayrettin Tezveren, kısa bir süre öncesine, yani ev boşaltılmadan önce ailesiyle birlikte türbede yaşamaktaymış. Bugün Tezveren Dede Türbesi hakkında Hayretin Tezveren’e evde yaşarken korkmadınız mı? Sorusu yöneltildiğinde, herkes mezar ve ölüden korkar ama korkulacak hiçbir şeyin olmadığı ve türbeyi kendi dedeleriymiş ve yaşadığını düşünerek kabul edip, sorunsuzca evde zaman geçirdiklerini dile getirdiği öğrenilmiştir. Sizin gerçek dedeniz mi? Sorusuna ise hepimiz dedesi olarak yanıt vermiştir. Hayrettin Tezveren’in üstüne basarak dile getirdiği bir husus ise Tezveren Dede Türbesi’nden dilekte bulunulmaması gerektiği olmuştur. Dilek ve isteklerin sadece Allah’tan istenmesi makbuldür. Türbeye gelen bazı misafirlerin ip bağlayarak dilekte bulunduğunun dinimizde olmadığını ve yanlış bir tutum olduğunu belirtmiştir. Kış mevsiminde fazla ziyaretçisi olmasa da yaz mevsiminde ve özellikle mübarek günlerde ziyaretçi sayısının bir hayli çok olduğunu belirtmemiz gerekir. Türbe 2 katlı bahçeli bir evden oluşmakta ve giriş katında bulunmaktadır. Camiyi andıran türbenin iç kısmında minber ve namaz kılınan bir bölümün olduğu salon yer almaktadır. Tezveren Dede’nin öğütleri, Said Nursi, Mevlâna ve Yunus Emre gibi önemli zatların sözleriyle süslenen duvarlarında, aynı zamanda Hadisler de yer almaktadır. Manevi zenginliği yaşayacağınız Tezveren Sultan Türbesi, Bursa’ya gittiğinizde mutlaka ziyaret etmeniz gereken adreslerden biri olmalıdır. Ziyaretçiler için ayrılan Türbe odalarının yanı sıra 2. katının da düzenlenmesiyle mevlit okutmak isteyenlere açık hale getirilmiştir. Dolayısıyla mevlit adağı olan bireyler, bu eşsiz mekânda layıkıyla mevlitlerini okutarak manevi zenginliğe erişebilmektedir.

TEZVEREN SULTAN NEREDEDİR?

Tezveren Sultan Türbesi bazen Ankara Ulus’ta ki türbe ile karıştırılmaktadır. Peki türbe nerededir diye sorarsanız yada nasıl gidilir derseniz, türbenin konumu İvazpaşa Mahallesi, Tezveren Sk. No:11, Osmangazi/Bursa olarak geçmektedir. Peki ulaşımı nasıl yaparız nasıl gidebiliriz derseniz, arabayla gitmek istiyorsanız google haritalarda da konum yer almakta, yürüyerek gitmek isterseniz de Tahtakale’de Veledi Vezir camisinin önünden yukarı doğru Eskici Baba Türbesinin önünden doğruca yukarı gitmeniz gerekmekte. Mezarlık sağınızda kalacak şekilde yukarı çıktığınızda ana caddeye geleceksiniz, caddeyi geçip yine aynı istikamette yukarı devam edince 50 metre sonra solda kalmaktadır.

Buharadan Fatih Sultan Mehmet Han zamanında Bursa’ya gelen Şeyh Ataullah Hazretleri’nin İvazpaşa Mahallesi’ndeki kabri de en çok ziyaret edilen mekanların başında geldiğini söylemiş olduk. Bebek, ev, iş ve eş isteyenler Tezeren Sultan olarak bilinen Şeyh Ataullah Hazretleri’nin kabrine gelerek onu vesile edip Allah-ü Teala’dan istediklerini dualarında dillendiriyorlar. Adak olarak vaat edilen şekerler, dualar kabul olup yerine geldiğinde misafirler için türbeye getirilip dağıtılıyor. Türbenin temizlik ve bakımını yapan görevliler ise gelenlere bir taraftan adak şekerlerinden ikram ederken, bir taraftan da ihtiyaç olan tespih, Yasin cüzleri, takke, elbezi gibi malzemeleri satıyorlar. Mahalle sakinleri bir taraftan ziyaretçilere yaptıkları satışla geçimlerini temin ederlerken, bir taraftan da türbenin hizmetlerini yerine getiriyorlar.

KAPI YAZISI

İçeriye girdiğinizde ise kapısında şöyle bir yazı göreceksiniz. İş bu yüce şahsiyetin ismi şerefli şeyhin Ataullah olup Tezveren sultan diye şöhret, nam kazanmış ve Allah’ın emri ile ahirete göç ettiği vakit Haydarhane semtinde o civara yakın olan bu yerde ebedi istirahat için defnedilmiştir. Adı geçen aziz, kutsal kişinin şehrin en üstün ve en seçkin kişilerine rahmet edip onlara derman, sağlık dağıtıp, her kim ki emelinin dileğinin olması, gerçekleşmesi için cumartesi günü güneş doğacağı zaman isteğini, dileğini Allah’tan niyaz ederse kısa zamanda bu arzularının yerine geldiği görülmüştür. Bursa eşrafından Eşseyid Muhammet Eneri Kuddese Şırrahu adı hakikatleri bildiren olarak tanınır. Hazretleri isimli zat’ın 1263 tarihinde miladi 1847’de toplayıp yayınladığı kitapta yazmış olduğu gibi cumartesi sabahı ifadesi, insanlara erken kalkmaya teşviktir. Erken kalkan insan nasibinin, rızkının daha çok olacağını gösterir.  Yani illa cumartesi ziyaret etmeyin her zaman ziyaret edin anlamı verilmeye çalışılmıştır.

Günümüzde insanlar maddi ve manevi çeşitli sıkıntılar yaşadığında ilk yaptıkları türbeleri ziyaretle türbedeki zatın hürmetine Yüce Allah’a yürekten dua ederek dileğinin gerçeklemesi ve sıkıntısının giderilmesini ümit etmektir. Bugün Türkiye’de sayısız türbe içinde her gün yoğunluğunu koruyan Tezveren Dede Türbesi, Bursa’da Tezveren sokakta bir ev içinde bulunmaktadır. Gezgin dostlar dediğim gibi Tezveren sultan hakkında çok fazla bir bilgi yoktur. Vefat ettiği zaman bu evin içerisine gömüldüğü ifade ediliyor. Bu ev yakın zamana kadar oturulan, kullanılan bir evdi. Şimdilik sizlere tekrar veda ediyorum. Eğer ki videomu beğendiyseniz beğenmeği ve kanlıma destek olabilmek için abone olmayı unutmayınız. Bir sonraki “Manevi Büyükler” bölümünde görüşmek dileği ile. Hoşça Kalın.